Sayfalar

29 Kasım 2012 Perşembe

e-tohum Kafe Toplantısı - 29 Kasım 2012

3 Kasım e-tohum toplantısından sonra, yoğun iş temposunun arasına sıkıştırabildiğimiz güzel bir etkinlik oldu bugünkü e-tohum kampı. Konuşmacılar bir süre önce iphone uygulamasıyla ses getiren dakick.com kurucusu Serkan Ünsal ve Markapon macerasından sonra girişimciliğe DriveYoyo kurucu ortaklığıyla devam eden Can Turanlı'ydı. Genelde soru-cevap şeklinde ilerleyen konuşma sohbet formatına döndü.

Sözün seyirciye veriliyor olması iyi bir şey ama bazen de kontrolsüz ve konu dışından gelen sorular konuşmanın asıl konusunu dağıtabiliyor. Konuşmanın tamamen konuşan kişinin kontrolünde olmasının da, dinleyicinin çok aktif olmasının da hem avantajları hem dezavantajları var.


Ben de konuyu dağıtıyor gibi görünürken hemen topluyorum ve Özyeğin Üniversitesi'nin ev sahipliği yaptığı bu etkinlikte paylaşılan bilgileri aktarmak istiyorum.


  • Aileniz girişimci olduğunuz zaman size işsiz gözüyle bakabilir. Bu tür tepkilere hazırlıklı olunmalı,
  • Girişiminizde kendi yeteneklerinize ve karakterinize göre pozisyonunuzu seçmelisiniz. Craiglist'in kurucusunun müşteri servisi bölümünde müşteriden gelen mailleri cevaplaması gibi,
  • Unutulmamalı ki bir internet girişimi sadece programlamayla bitmiyor, bir sürü insan yönetmek zorunda kalacaksınız.
  • Şirket kurmak kolay, kapatmak zordur.

Neden girişimci olmalıyım? Kurumsal firmada çok iyi şartlarda çalışırken deli miyim de girişeyim?


Serkan Ünsal: Kurumsal firmada çalışırken mutluydum, girişimci olmak da beni mutlu ettiği için istiyorum. Girişimci olmak için birçok madde sayılabilir.

Can Turanlı: Kariyer ya da girişimcilik tatminkarlık meselesi. Kurumsal firmada hep daha iyisini isterken, bir odamın olmasını hayal ederken bütün amacımın asla bu olamayacağını düşündüm ve girişimciliğin beni daha çok tatmin ettiğini hissettim.

Bu kadar kısa sürede yatırımı nasıl buldunuz?

Serkan Ünsal: Turkcell'de çalıştığım yılların, tecrübenin ve networkün sayesinde yatırım bulmakta zorlanmadım. Çalıştığım süre boyunca yatırıma meyilli insanlara yakındım ve birçok girişim sunumu izledim. Yatırımcıya nasıl gidileceğini artık iyi biliyordum.

İlk girişim başarısız olursa bu daha da heyecanlandırmalı mı yoksa pes etmek mi gerek?

Can Turanlı: Girişimciliğin verdiği tatmin duygusuyla ilk projem başarısız olsa da 2. projeye aynı coşkuyla başladık.

Kurumsal firmada çalışırken, risk almadan girişmeyi neden denemediniz?

Serkan Ünsal: Kariyer ve girişimcilik aynı anda olmaz. Toplantı bile yapamazsınız. Ben çalışırken sadece iş planını hazırladım. Diğer bütün süreçlere işten ayrıldıktan sonra girdim.

Klon model hakkında gelen bir soru üzerine;

Burak Büyükdemir: Para kazanıyorsan iyi bir kopya da girişimciliktir. Örneğin Marmaris Büfe...
Girişimcilik süreklilik gerektirir. Bir anda Microsoft, Silikon Vadisi beklemek hayal olur. Devletin bütün teşvikleri bir girişime verilse bunların kopyasını yapmak imkansızdır. Başlangıç için klon model sorun değil ancak süreklilik için inovasyon ve katma değer şart.

Serkan Ünsal: Bir kopya her zaman daha kolay yatırım bulma şansına sahiptir. Çünkü daha önceden benzerlerinin olması fikir verir ve daha inandırıcı olur.

Toplantı sonrası

Girişimcilik sürecinde ne tür dersler aldınız?

Serkan Ünsal: Girişimcilik her gün bir şeyler öğretiyor. Yarın yeni bir rakip çıkma ihtimali olduğu sürece sürekli aktif olmak zorundasınız.

Sosyal medyayı nasıl kullanıyorsunuz? Şu anki iletişim yolları olmasaydı yine de girişimci olur, fark yaratır mıydınız?

Serkan Ünsal: Sosyal medya kullanım alışkanlıklarım değişti. İnsanların benden beklentileri doğrultusunda paylaşım yapmaya başladım. İş-arkadaş çevresini ayırdım. Girişimcilik için iletişim yollarından ziyade, bir ihtiyacı çözmeye odaklandım. Bu yüzden yine girişimci olurdum.

Can Turanlı: Yaptığım projeleri sosyal medyaya çok inandığım için yaptım. Emin değilim ama sanırım sosyal medya ve internet bu kadar güçlü olmasaydı herhalde girişimci olmazdım.

Gün sonunda Serkan Ünsal'ın yazdığı kitap kapış kapış gitti. Bana kalmadı ne yazık ki...

Önemli paylaşımları için konuşmacılara ve etkinliğin düzenlenmesinde payı olan herkese çok teşekkürler...

Görüşmek üzere...

28 Kasım 2012 Çarşamba

3 Kasım 2012 Etkinlik Notları

3 Kasım 2012 Cumartesi günü katıldığım 2 etkinliğin notlarını hem aradığım zaman açıp okumak hem de birilerine faydalı olur umuduyla geç de olsa burada paylaşmak istedim.

Bahsettiğim 2 etkinlikten birincisi e-tohum Oyun Geliştiricileri Zirvesi'ydi. Tüm gün süren ve sektörden önemli isimlerin katıldığı organizasyonun sadece 2.paneline katılabildim. Panelistler; Erdem Çelik (Mikro Ödeme), Onur Çekmegil (Mynet), Görkem Ercan (Nokia), Kader Kutun (Netcom Medya)du.

Görkem Ercan;
Nokia-Microsoft ortaklığı ve Lumnia serisine ne kadar önem verdiklerine değindi,
WP 7 - WP 8 ile ciddi anlamda yükseliş beklediklerini söyledi,
"Uygulama geliştiriciler için yerel ekosistem oluşturuyor olmamız en büyük farkımız"
"Geliştiriciler WP 8 ile ilk günden itibaren para kazanacaklar."
"Yerel gücümüzü Windows'un büyük gücüyle birleştirerek genişleyeceğimizi düşünüyorum."

Kader Kutun;
"Reklam oyunda daha değerli çünkü oyuncu algısının en yüksek olduğu yer oyundur. TV ve radyodan çok daha fazladır."
Pepsi-Peak Games işbirliğinde kapak altı kodlarıyla oyunlarda özel levellara erişme imkanı sağladıklarından bahsetti.

Onur Çekmegil;
Oyun ekonomisinin süreçleri; hedef kitleyi belirle, hedef kitleye uygun ürün geliştir ve platform-ürün-kitle buluşması,
Yatırım almak için start-up'a girmeyin, yatırım almadan ölçeklenebilir fikirler değerlendirilmeli, fizibilitesi yapılmalı,
"Yeni ürün yeni bebek gibidir. Bebek büyümüyorsa onu öldürmeyi bilmek gerekir. Başarısız olduğumuz projeler oldu ama en önemlisi başarısızlığımızı kabullenip bu projeleri bitirmeyi göze aldık."
Oyundan para kazanmak için kullanıcıyı çok iyi incelemek gerekir.
Fiyatlandırma çok önemli;
Ana strateji belirlenmeli; abonelik mi, reklam mı, yoksa farklı bir strateji mi?

Erdem Çelik;
Ödeme sistemleri sürecin en son adımıdır. (Fikir-Geliştirme-Platform-Ödeme)
Mobil ödeme çok tercih edilen ve kullanılan bir sistem,
Mobil ödeme sisteminin gelişmesi oyun sektörünü geliştiriyor,
450 milyon dolara yakın oyun pazarından bahsediliyor,
Mikro ödeme 10M GSM abonesi tarafından kullanılmış.
Jailbreak büyük bir problem değil. Uygulama içerisine yazılan özel kodlarla kontrol edilebiliyor.

Aynı gün katıldığım diğer etkinlik "Webrazzi Geek On a Plane"di.

Bahçeşehir Üniversitesi'nin ev sahipliği yaptığı ve Webrazzi'nin organize ettiği Geek on a Plane İstanbul etkinliği Dave McClure'un sunumuyla başladı. İlginç ve hareketli sunumunda seyirciye neden girişimci olmak istediklerini sordu. Eğer rahat bir hayat içinse şu anda bu fikrinizden vazgeçin dedi.
Müşterilerin sitede hangi psikolojiyle ürün aldığını ve gezdiğinden bahsetti ve müşteri psikolojisini anlamanın önemine değindi. Ürünün iyi olup olmadığına karar verecek kişi müşteridir. Müşteri asıl odak olmalı!

Dave bir girişim için en önemli kriterleri şu şekilde sıraladı;

  • Acqusition; müşteri çekmek,
  • Activation; ilk ziyaretinde müşteriyi memnun etmek,
  • Retention; ziyaretçilerin tekrar gelmesini sağlamak,
  • Referrals; ziyaretçilerin başkalarına siteni önermesi,
  • Revenue; gelir...


Dave McClure, sunumunadan sonra Intel Capital Türkiye'den Barış Aksoy, Hummingbird Ventures'den Fırat İleri, 212 Capital Partners'dan Ali Karabey ve Turkven'den Göktekin Dinçerler'in katıldığı panelin moderatörlüğünü yaptı. Panelde aldığım notlar şu şekilde;


  • Yatırımcılar az yatırım çok şirket diyor!
  • Yatırım fikirlere değil de, geliri olan girişimlere daha çok yapılıyor. Yatırımcı ortada somut model görmek istiyor,
  • Girişimler yerel olmalı ama küresel hevesleri olmalı,
  • Silikon Vadisi'nde Tükiye ve Rusya konuşuluyor. Bu birşeyler olduğunu gösteriyor,
  • Her girişimcinin mentöre ihtiyacı vardır. İyi mentörler de bu işi daha önce başarılı yapanlardır,
  • Devletler start-up lara çok büyük paralar harcıyor ama danışmanlık olmadığı için birçoğu boşa gidiyor,
  • Devlet girişimciliği besleyen programlar düzenlemeli,
  • Türkiye pazarının büyüklüğü ve yeterince iyi oyuncunun olmaması büyük bir fırsat.


Girişim olimpiyatı; Gün sonunda GOAP ekibinden oluşan jüriye 8 girişimci sunum yaptı,

  • Ebrandvalue,
  • Shop Krowd,
  • Parlakbirgelecek,
  • StilSOS,
  • Connected 2 me,
  • Edfor,
  • Gideros,
  • Butigo,


Startup Olympics'in 500 Startups tarafından seçilen kazananı Parlakbirgelecek ve Gideros Mobile oldu.