Bu sene oldukça yoğun geçmesi sebebiyle uzun süredir katılamadığım e-tohum toplantılarına katılma fırsatı buldum. Konukları ve konuları itibariyle toplantı oldukça ilgi çekiciydi. Ayrıca e-tohum Yaz Kampının duyurusunun yapılacak olması da öğrenciler için teşvik edici oldu sanırım.
Programın öğleden önceki kısmı, 1. yılını dolduran Özyeğin Üniversitesi Girişim Fabrikası'nın direktörü İhsan Elgin'e ayrılmıştı. İlk sunumunda bir start-up ın nasıl doğduğunu ve yapılandırıldığını anlattı. Genel olarak satır başları şu şekilde oluştu;
- Start-up çok iyi tanınmalı!
- Asansör konuşmaları önemli. Herhangi bir yerde herhangi bir yatırımcıyla karşılaşan bir girişimci, girişimini tek cümleyle ifade edebilmeli ve gerçekten bir ihtiyacı karşıladığını gösterebilmeli,
- Girşimci "hangi ihtiyacı karşılıyorum" sorusuna cevap veremiyorsa problem var demektir. Buradaki "ihtiyaç karşılama" herhangi bir problemi çözmek veya bir yapıyı güçlendirmek anlamlarına gelebilir. Eğer girişim bir problem çözümüyse ilaç, güçlendirmeyse vitamindir,
- Girişimcilik bir yönetim biçimidir. Türkiye'de önemli kurumsal firmalar bu inovatif yönetim şekline geçmeye çalışıyor,
- Start-up aşamasındaki girişimler için özellikle high-impact dediğimiz yüksek etki girişimler için iş planı genelde tutmaz. Belki daha önce yapılmış bir fikrin uygulaması için ciddi bir iş planı hazırlanabilir. İş planı; pazarı, müşteriyi, ürünü nasıl satılacağını gerçekten çözdükten sonra yapılmalıdır,
- Müşteriye odaklan! Birçok girişimci özellikle mühendisler ürün odaklı olurlar ve müşteri kısmında pek durmazlar,
- Müşteriyle gidip konuşulmalı, gerçekten ihtiyacının ne olduğu anlaşılmalı, müşteri çok iyi tanınmalı,
- Her sektörde yeni çıkan bir ürünü alan, deneyen ve diğer müşteriler için kanaat önderi inovatörler vardır, bunların ürüne nasıl yaklaştığı çok önemli,
- Müşterinin nerede bulunuğu, kimlerle gezdiği, hangi aktivitelere katıldığı analizleri reklam ve ürün tanıtımı için olmazsa olmaz çalışmalar,
- Rakiplerle konuş! Aynı problemi farklı metodlarla çözenlerin görüşlerini al!
- Şirketleşme için 3 sebep gerekli;
- Fazla masraf yapıyorsan
- Yatırım almışsan
- Sürekli olarak fatura kesiyorsan (rastlantısal değil)
- "Önemli olan fikir değildir, fikri hayata geçirmek için gereken networke sahip olup olamadığınızdır." - Reid Hoffman - LinkedIn
- Türkiye'de girişimci çok, girişken az,
- Girişimcilikte ilerlerken arkandan gelenler için bariyer yapmalısın,
- Yapacaksan hızlı yap, batacaksan hızlı bat!
Yonja Medya Grup CEO'su Dilawar Syed Silikon Vadisi tecrübesi olan deneyimli bir insan. Türkiye'nin ilginç ve fırsatlarla dolu bir pazara sahip olduğundan bahsetti. Ağırlıklı olarak kendisine ABD ile diğer ülkeler arasındaki uçurumun sebebi soruldu. What is the difference between bla bla...
 |
| Ben & Dilawar Syed |
Dilawar'e göre girişimcide olması gerekenler;
- Passion (Tutku),
- Execution (Uygulama); You have to keep execution!
- Commitment (Sorumluluk),
- Impact (Etki)
Av. Gökhan Ahi anladığım kadarıyla uzun süredir girişimcilik ve bilişim sektörüyle alakalı sorularla karşı karşıya olmalı ki söylediği birçok şey sanırım dinleyicilerin kafasındaki soru işaretlerinin cevabı oldu. Bu alanda danışılabilecek önemli bir isim. Sunumunun genel hatlarını şu şekilde çizebilirim;
- Girişim sürecindeki hukuki süreçler ihmal edilmemeli,
- Türk ve Avrupa hukukunda hayata geçmemiş fikrin korunması mümkün değil!
- Tek kişi için şahıs şirketi, 3-5 kişi için adi ortaklık uygun olabilir, fakat yatırım ve ortaklık durumuna göre ne tür şirket kurulacağına karar verilmelidir,
- İşçi-işveren hakları sözleşmesi önemli!
- Yeni kanuna göre en az 2 kişinin olduğu yerde İş Güvenliği Uzmanı bulundurmak zorunlu,
- Marka tescilinizi yaptırın!
- Çalışan elemanlarla sıkı güvenlik sözleşmesi yapın, çalışanlar sigortalanmalı!
- Özellikle yatırım alma sürecinde şirketler hukuki yükümlülükler konusunda sorgulanır. Yatırımcı bu yükümlülüklerin eksiksiz olmasını ister,
- Pazarlamada reklam ve rekabet kanunu mutlaka dikkate alınmalı,
- Yazılımın patenti alınamaz ama algoritmanın patenti alınabilir,
- 5651 yasasının detaylarından bahsetti.
Günün son olmasına rağmen en çok merak edilen sunumu iLab Ventures'den Yüksel Dibekoğlu'na aitti.
Yüksel bey iLab yatırımlarından(kariyer.net, sigortam.net, cimri, gittigidiyor, ChemOrbis) bahsederek konuşmasına başladı.
Girişimcide aradıkları özellikleri şu şekilde sıraladı;
- Tutku; girişiminde tutkulu olmalı, projende tutkuluysan aklında 2-3 proje olamaz, yatarken kalkarken düşündüğün tek proje vardır,
- Deneyim;
- Bilgi; girişimcinin yapılan proje alanında bilgisi var mı?
- Yetkinlik; ekipte bir takım yetkinliklerin(finans, muhasebe, liderlik) toplanmış olması gerek,
- Adanmışlık,
- Vizyon; ileriyi görebilen, yanındakilere ilham verebilen, gerçekçi vizyon gerekli,
- Gerçekçilik,
- Dinleme becerisi; önerilerimizi, uyarılarımızı dikkate almalı,
- Dürüstlük; şeffaf olmalı,
Girişimcinin yatırımcıya yaptığı sunumda olması gerekenler;
- Elevator Pitch (2 cümleyle girişim anlatılmalı)
- Hangi problemi çözüyorsun,
- Ekip tanıtımı,
- Pazar büyüklüğü
- İş modeli; nasıl para kazanacaksın? Birkaç yol olsa bile bir tanesi öne çıkmalı,
- Rekabet; rakiplerden farkındalık,
- Pazarlama planı; girişimci ne kadar detaylı düşünebiliyor, müşteriyi ölçebilme yeteneği var mı?
- Yatırım miktarı,
- Şirkete değer biçme
Sunumlar genel hatlarıyla girişimcilik sürecindeki önemli parçaları oluşturan konulardan ibaretti. Bu yönüyle çok güzel bir kamp oldu. Başlangıç-İş Planı-Hukuki Süreçler-Yatırımcı ilişkileri sürecinin detaylarını uzmanlarından dinlemek birçok soru işaretini giderdi diye düşünüyorum.
Bu ortamı bize sağlayan e-tohum ekibine ve tüm konuşmacılara teşekkür ediyorum.
